گزارشی از پشت صحنه یك برنامه انتخاباتی در رادیوایران
زهره زمانی – رادیو ایران - داخل استودیوی شماره 11 ساختمان شیشه ای محل ضبط برنامه "سه به یك«هستم كه صدای روایت گونه علی رضا جاوید نیا بازیگر طناز رادیو را می شنوم. جاوید نیا با لحن آرامی می گوید:»به به به به نام خدای بزرگ و مهربان ، به نام خدایی كه من و شما را آفرید.تا خوبی ها را با هم قسمت كنیم حالتون چه طوره خوب هستید با برنامه «سه به یك« با شما هستیم.سه عزیز بزرگوار در مقابل یك تحلیلگر مسائل سیاسی یك كارشناسی كه برنامه را هدایت می كند قرار گرفته اند.بریم ببینیم كه جریان از چه قرار است؟
سه جوان برومند آقایان ساجدی ، عمویی و زمانی در مقابل عزیز نازنینی كه از تحلیلگران مسائل سیاسی كشورمان هستند جناب آقای محمد رضا جمالی .می تونه بحثشان خیلی قشنگ باشه وقتی كه گل میندازه خیلی قشنگتر بشه با ما باشین«
در همان ابتدای ورودم صدای همهمه چند جوان را نیز می شنوم كه مشغول سوال و جواب هستند.
موضوع بحث خیلی جالبه همون چیزی كه جامعه ما تا الان بهش نیاز داشته وثابت شده است و همچنان ادامه خواهد داشت:» وحدت و همدلی و ضرورت آن در انتخابات«جاوید نیا ادامه می دهد :» به لطف خدای بزرگ و مهربان« ما همیشه شاهد وحدت به دین و همدلی اقوام بوده ایم.اما وقتی كه پای وحدت ملی به زبان می آید آن موقع همه چیز زیباتر می شود.همه در كنار هم با هستیم تا به مهر میهن خویش را سربلند تر نگه داریم».
یكی از جوان ها می پرسد میزان رسیدگی به این اقوام یك اندازه نیست؟آن یكی می گوید :خیلی از كاندیداها از قومیت های مختلف كشور حمایت كرده اند ولی تا به امروز این مهم تقویت نشده است.ودیگری خطاب به دوستانش ادامه می دهد : چرا بایستی بحث قومیت مطرح شود؟مگر ما یك مملكت و یك ملت نیستیم؟!
همین طور كه شركت كننده ها در این میز گرد نظرهای خود را مطرح می كنند علی رضا جاوید نیا با گفتن جمله هایی به بحثهای مطرح شده اشاره می كند ،حتی كسی كه تازه شنونده برنامه شده با شنیدن روایت جاوید نیا متوجه موضوع برنامه می شود.او می گوید:»این دوست عزیزمون آقای ساجدی می گوید: مشكلات اقوام هزار تا دلیل داره آقای عمویی هم اصل حرفش اینه كه باید وحدت ملی را حفظ كرد .آفرین و درود بر شما ولی كارشناس برنامه چون خودش بحث اقوام را پیش كشیده خودش هم با همدلی سید سجاد حتما جمعش
می كنه،بریم بشنویم«.
از نكات جالب این میز گرد می توانم به این موارد اشاره كنم كه: « این سه نفر با آرامش خاصی با هم صحبت می كنند.اگرهم نظرهای همدیگر را قبول ندارند ، با كلام بد همدیگر را خطاب نمی كنند».
تولید ساختارهای جدید انتخاباتی
احمد الهی قلی، مدیر گروه سیاسی رادیو با توجه به راهبردهای سازمان صدا و سیما برای اطلاع رسانی و فراخواندن مردم به حضور پر شور در انتخابات 96 می گوید : اقتضا می كرد تا از گونه ها و ساختارهای جدید برنامه سازی در تولید ویژه برنامه های انتخابات استاده شود ، گرو ه سیاسی رادیو ایران نیز با توجه به رسالت سراسری كه بر عهده دارد، سعی می كند تا تكلیف خویش را در سطح ملی به انجام رساند كه امیدوارم مورد توچه مردم عزیز كشورمان قرار بگیرد در این راستا از برنامه سازان موفق در تولید برنامه های رادیویی با ساختارهای جدید دعوت شد. تا طرح های انتخاباتی خود را ارسال نمایند ،البته طرح ها ی بسیای به گروه سیاسی رادیو ایران ارسال شد پس از بر گزاری جلسات متعدد طرح و برنامه كه از حدود ده ماه قبل از انتخابات در اداره كل برنامه های سیاسی برگزار می شد، طرح ها بررسی و تعدادی ازانها ازجمله برنامه سه به تصویب رسید. این برنامه ،ساختاری نو و جدید دارد كه اگرچه به اقتضای برنامه های رادیویی می بایست مجری داشته باشد در این برنامه سه نفر از اقشار مختلف كشور در مقابل یك كارشناس به طرح سوالت خود می پردازند. این برنامه به صورت مستند نمایشی، فضایی از بحث و مناظره را ایجاد می كند كه مخاطب با دانای كل این برنامه كه ناظر و راوی بحث درون استودیو است همزاد پنداری می كند. مباحث مطرح شده در داخل استودیو نشان دهنده دیدگاههای مختلف و رایج در جامعه در باره موضوع برنامه هاست
«سه به یك»تنوع در ساختار
مهدی زالزاده، تهیه كننده معاونت سیاسی صداوسیما در باره برنامه «سه به یك«می گوید: برنامه با هدف طرح موضوعات و مباحث رایج در سطح جامعه در باره انتخابات و نیز پاسخ به این مباحث و تحلیل كارشناسانه آنها از سوی تحلیگران سیاسی شكل گرفته است.
به منظور ارتباط بیشتر با مخاطب و ایجاد یك برنامه تعاملی از علاقمندان به مسائل سیاسی خواسته می شود كه برای حضور در این برنامه به شماره پیامك برنامه رادیو ایران 30000900 پیامكی بزنند. از میان پیامك ها ی رسیده در هر برنامه سه نفر از مردم عزیز از اقشار و گروه های مختلف دعوت می شود كه حضور یافته و دیدگاه ها ، مباحث و شبهات موجود را در فضایی میز گردی و مناظره مطرح كنند و كارشناس حاضر بر استودیو پاسخگوی این مباحث باشند.
در چنین فضای گفتمانی هدایت مباحث و مطالب مطرح شده بر عهده یك كارشناس حاضر در برنامه و طرح شبهلت و مسائل بر عهده سه مدعو این برنامه است .نظر به این كه مطالبات و شبهات و مسائلی كه اقشار مختلف جامعه در حوزه انتخابات دارند متفاوت است در هر برنامه از كارشناسان متفاوت در حوزه مورد نظر دعوت می شود
زالزاده ادامه می دهد : موضوعات همچون « قانون و قانون گرایی در انتخابات« ، «اخلاق در انتخابات« ، »ویژگی های فرد اصلح« ،« لزوم امنیت و آرامش در زمان انتخابات» ،« وحدت همدلی و همبستگی مردم»،« ابعاد مشاركت سیاسی در ایران و مقایسه آن با سایر كشورهای جهان» و نیز سایر موضوعات مرتبط با حوزه انتخابات با حضور كارشناسان و تحلیگران نخبه كشور همچون دكتر محمد رضا حسینی ، علی رضا افشار ، محمد البرزی امیر محبیان و حجت الاسلام حسن علی اكبری بررسی می شود .«سه به یك»روزهای دوشنبه و چهارشنبه ساعت 11 صبح از آنتن رادیو ایران پخش می شود.
زالزاده با اشاره به تنوع ساختار در برنامه می گوید: به منظور تنوع در ساختار از مجری حاضر در استودیو استفاده نشده و كاركرد مجری بر عهده یك راوی یا دانا ی كل سپرده شده است.این راوی به صورت خارج از استودیو و گویی ناظر بر روند مباحث مطرح شده در برنامه هست كه در فرازهایی از مباحث ورود كرده و اشاراتی به منظور معرفی افراد و صحبتهایشان و نیز تكمیل و جمع بندی بحث مطرح می كند.شخص راوی این برنامه علی رضا جاوید نیا گوینده با سابقه رادیو است.
در پایان این برنامه و پس از پایان مباحث و خروج میهمانان از استودیو گفت و گویی كوتاه به منظور آشنایی با نظر مدعوین نسبت به برنامه توسط آقای جاوید نیا انجام می شود كه این بخش سه دقیقه ای نیز پیوست انتهایی برنامه قرار می گیرد.
برداشت هایی نقادانه
مرضیه رمضانی نویسنده برنامه می گوید: نویسندگی این برنامه در دو بخش و دو فاصله زمانی صورت
می گیرد.در بخش اول طرح سوالات و مباحثی است كه از سوی مدعوین برنامه مطرح شده و این سوالات به صورت متن رادیویی تدوین می شود و محورهای آن جهت پاسخگویی كارشناس برنامه آماده شده و در اختیار و ی قرار می گیرد.بخش دوم برنامه در حین وضبط برنامه و طرح مباحث از سوی مدعوین در استودیو صورت می گیرد كه این بخش شامل نكات نقد و تك مله هایی است كه از بحث حاضر در استودیو برداشت می شو.د و در اختیار راوی قرار می گیرد تا مطرح نماید.
دانای كل «سه به یك»
آغاز فعالیتش با تقلید صدا در تلویزیون شكل گرفت. بعدها آن را با آموزش و دوره دیدن در كلاسهای فن بیان كامل كرد و از آن پس همه انرژیاش صرف اجرا شد.با اینكه در گذشته علاقهمند به مكانیكی موتور هواپیما بود، اما عشق به رادیو و پافشاری زندهیاد منوچهر نوذری او را بر این داشت تا ششدانگ حواسش را معطوف رادیو كند. با حضور در برنامه «صبح جمعه با شما» و اجرای شخصیتهای متعددی نام خود را بر سر زبانها انداخت و بهطور همزمان با این برنامه، «راه شب» را نیز كه تا امروز ادامه دارد، اجرا و بازی كرد.
علی رضا جاوید نیا در باره روایت دل نشین برنامه سیاسی «سه به یك« می گوید: در ابتدا فكر می كردم كه
بچه های گروه سیاسی ، كاری را از من می خواهند و من دوست داشتم كمكشان كنم ولی مثل اینكه كار ادامه دار شد. در این برنامه مباحث و نظریات مختلفی مطرح می شود كه كارشناس برنامه حال بسته به موضوع مطرح شده كه سیاسی است یا اقتصادی در باره آن صحبت می كند.
او ادامه می دهد :در ابتدا من سر ضبط هر برنامه می نشستم و نكاتی كه برایم مهم بود یادداشت می كردم .بعد از آن چون ضبط برنامه با وجود مباحث مختلفی كه مطرح می شد ، طول می كشیدتصمیم گرفتم.كلیت برنامه را از دوستان بگیرم البته من بیشتر بحث ها ی دو طرف مناظره را به هم وصل می كنم و حتما اسامی شركت كننده ها را بر زبان می آورم تا كسی كه رادیو را می شنود بداند كه الان چه كسی و در مورد چه موضوعی ، صحبت می كند.در واقع نوعی گفتار ورود كرده ام.
جاوید نیا تصریح می كند :«در این روایت ،هیچ تشریفاتی در كلام نیست .خیلی راحت صحبت می كنم به طور مثال می گویم :خب این جوان ،این جوری گفته،.نمی دونم خواب آشفته دیده گفته »!
او از مردم می خواهد كه شنونده برنامه «سه به یك » باشند و اگر سوالی در ذهنشان دارند كه كسی تا به امروز جوابگویش نبوده ،حتما پاسخش را در این برنامه خواهد شنید.چون مباحث این برنامه مختلف است و می تواند برای مردم عزیزمان بسیار تاثییر گذار باشد.
جاوید نیا كه تا امروز برنامه ای سیاسی اجرا نكرده می گوید: من اصلا ورود سیاسی به ماجرا ندارم،چون دستی بر سیاست و تبحری در این زمینه ندارم و این مهم ، آدم خاصی را می طلبد،من فقط این ماجرا را به زبان ساده و راحت روایت می كنم. من معتقدم خداوند از همان ابتدای تولد میتواند وظیفهای را به عهده هر كدام از مابگذارد. از طرفی قرار هم نیست در یك لشكر همه فرمانده باشند. این لشكر به سرباز هم نیاز دارد. به هر حال ما آمدهایم تا وظیفهای را كه به عهدهمان نهادند، تمام كنیم. قصه ورودم به دنیای هنر هم از زیرزمین خانههایمان در زمان كودكیام شروع میشود.
وقتی از او می پرسم چه جاذبههایی در هنر وجود دارد كه علیرضا جاویدنیا را در این دنیا ماندگار كرده است؟می گوید: بخش عمدهاش لطف خداست و بخش دیگر هم مربوط میشود به جامعه و افرادی كه در آن زندگی میكنند. در این سال هایی كه مشغول به كار هستم، سعی كردهام با مردم كه مخاطبان اصلی ما هستند صادقانه برخورد كنم و شاید این صداقت باعث شده است آنها هم دوستم بدارند و كارهایم را دنبال كنند.
جاوید نیا به خاطر تاثیر گذاری این برنامه در نوع نگرش افراد نسبت به موضوع انتخاب از همه دست اندركاران گروه سیاسی تشكر كرد.