برنامه «رادیو جمعه» به تهیه‌كنندگی ساجد قدوسیان، صبح روزهای جمعه از ساعت 9 تا 11 از رادیو ایران روی آنتن می‌رود. در این برنامه مخاطبان، شنونده نمایش‌های كوتاه و بلند، طنزآهنگ، لطیفه‌های مردمی و مسابقات گوناگون در زمینه‌های متفاوت هستند و یكی از بخش‌های این برنامه كه اخیرا با اقبال مخاطبان روبه‌رو شده، طنزهای سیاسی با محوریت خباثت‌ها و جنایت‌های آل‌سعود است.
تصویر هجو جاهلیت قبیلگی و مدرن در «رادیو جمعه»
رادیو جمعه در قالب سه آیتم مجزا به این موضوع می‌پردازد. تهیه‌كننده برنامه معتقد است با توجه به تاكیدات رهبر معظم انقلاب درباره بی‌تدبیری‌ها و جنایات آل سعود تصمیم گرفته شد در ایام تابستان نمایش‌هایی با این محوریت از رادیو جمعه پخش شود.
دفتر خاطرات یك داعشی
ساجد قدوسیان، سردبیر و تهیه‌كننده برنامه رادیو جمعه با اشاره به تاكیدات رهبر معظم انقلاب در خصوص حقوق‌بشر آمریكایی و جنایت‌های آل‌سعود، آل‌خلیفه و داعش به جام‌جم گفت: بخش‌های نمایشی را با محور قرار دادن این موضوعات در قالب قبیله‌های متفاوت به شكل كمدی و طنز طراحی كرده‌ایم.
وی درباره این‌كه مسائل منطقه‌ای و سیاسی تا چه میزان ظرفیت دارند كه دستمایه نمایش‌های طنز قرار بگیرند، توضیح داد: بتازگی نمایش‌های طنز با محوریت جنایات آل‌سعود در برنامه رادیو جمعه شروع شده، اما رویكردی مستمر است و تا پایان تابستان ادامه خواهد داشت. همان‌طور كه اشاره كردم با توجه به تاكیدات رهبر معظم انقلاب این نمایش‌ها طراحی شده است، زیرا آل‌سعود حامی تروریست است و از داعش و گروه‌های تكفیری حمایت می‌كند.
قدوسیان تاكید كرد: در واقع این طور نیست كه فقط یك یا دو هفته به موضوع خباثت‌های آل‌سعود بپردازیم و این موضوع جزو بخش‌های نمایشی ثابت برنامه است.
پرداخت به آل‌سعود در سه قالب
وی با تاكید بر این مساله كه به موضوع آل‌سعود در قالب سه مدل در برنامه پرداخته شده است، عنوان كرد: در بخش نمایشی گفت‌وگو محور یك پادشاه داریم كه با وزیر و وزرایش سخن می‌گوید كه فرمت آن قبیله‌ای است. یكی از بخش‌های برنامه، دفتر خاطرات است كه به خاطرات یك داعشی یا یك آل‌سعود اختصاص دارد كه ایام هفته از شنبه تا جمعه چه كارهایی انجام می‌دهد. این بخش هم به زبان طنز مطرح می‌شود. همچنین طنزآهنگ‌هایی با این محوریت داریم. خوشبختانه مردم هم از این بخش‌ها خیلی استقبال كرده‌اند.
این تهیه‌كننده در واكنش به این سوال كه آیا مردم هم سوژه‌هایی به برنامه پیشنهاد می‌دهند، تصریح كرد: ما بیشتر به سوژه‌هایی می‌پردازیم كه مردم با آن سروكار دارند و دغدغه‌شان است. این برنامه، مردمی است و با این رویكرد هم روی آنتن می‌رود. البته مردم به شكل مستقیم سوژه نمی‌دهند، اما نظرات و واكنش‌های مثبت نسبت به این آیتم‌های نمایشی دارند.
قدوسیان درباره این‌كه خودش به عنوان سردبیر چقدر در طراحی موضوعات به نویسندگان برنامه كمك می‌كند، خاطرنشان كرد: طبیعی است كه باید این اتفاق بیفتد. ما اتاق فكری داریم كه شامل نویسندگان و اعضای اصلی برنامه است. در این اتاق فكر مرتب درباره موضوعات قابل طرح در برنامه صحبت می‌شود.
وی عنوان كرد: البته نوشتن چنین سوژه‌هایی كار آسانی نیست. جمشید مقدم بیشترین زحمت را برای نگارش این بخش‌ها می‌كشد. در این دو سال كه برنامه روی آنتن است همكاران با جان و دل با برنامه رادیو جمعه همكاری می‌كنند و من از مردم خوبمان سپاسگزارم كه صبر كردند تا رادیو جمعه مسیر خودش را پیدا كند و خدا را شاكرم كه برنامه جایش را در دل مردم باز كرده است.
قدوسیان گفت: در ایام تابستان موضوعاتی همچون پر كردن اوقات فراغت، گرمای تابستان، كلاس‌های آموزشی، ترافیك در تابستان، سفر و مشكلات آن را دستمایه آیتم‌های برنامه قرار داده‌ایم. در طول برنامه همه شخصیت‌ها و تیپ‌های برنامه رادیو جمعه همچون منقاشیان، ماشاءالله خان، ننه كتی، شنگول، زعفرانی، بیتا و مهناز، فرزاد و فرهاد، قائووتی، غضنفر، دلاور، ج. ض، غش غشی، سرسام، شیطونك و فسقل حضور دارند. رادیو جمعه تلفیق هنرمندان پیشكسوت و جوانان طناز رادیو ایران است.
خطوط قرمز
جمشید مقدم یكی از نویسندگان برنامه رادیو جمعه است.
او درباره نوشتن نمایشنامه‌هایی بر مبنای خباثت‌های آل‌سعود گفت: من بتازگی همكاری‌ام را با برنامه رادیو جمعه شروع كرده‌ام. هشت سال نویسنده جمعه ایرانی بودم. وقتی آقای قدوسیان پیشنهاد داد در این‌باره نمایشنامه بنویسم، استقبال كردم. همچنین در حال نگارش سریالی با محوریت آل‌سعود هستم و تعدادی شعر و ترانه هم نوشته‌ام كه مدتی دیگر برای اجرا آن را ارائه می‌دهم. وی ادامه داد: مسائل سیاسی و منطقه‌ای را با چاشنی طنز می‌نویسم تا لبخند را روی لب مردم بیاورم. امیدوارم مردم هم این متن‌ها را دوست داشته باشند. تلاش می‌كنم حرف‌های مردم و مشكلاتشان را به زبان طنز به نگارش دربیاورم.
این نویسنده در پاسخ به این سوال كه مسائل سیاسی تا چه میزان ظرفیت دارند تا دستمایه طنز قرار بگیرند، توضیح داد: اگر خط قرمزها را رعایت كنیم، محدودیتی وجود ندارد. نوشتن در این حوزه را دوست دارم. وظیفه طنز این است كه مسائل روز را به چالش بكشاند و موضوعاتی كه مردم را آزار می‌دهد با زبانی متفاوت مطرح كند. بازخورد مردم نسبت به بخش‌های نمایشی مرتبط با آل‌سعود خیلی خوب بوده است.
وی درباره این‌كه چرا شخصیت‌های نمایش‌های آل‌سعود نام مشخص ندارند و با نام وزیر و پادشاه خوانده می‌شوند، توضیح داد: در مجموع اگر اسامی را به شكل مشخص نیاوریم، بهتر است. ضمن این‌كه مردم هم خودشان با گوش دادن برنامه متوجه می‌شوند منظورمان چه كسانی است.
كاراكترهای سیاسی جزو خواص هستند
عباس محبی، یكی از بازیگران اصلی برنامه «رادیو جمعه» است. او در نمایش‌های طنز با محوریت جنایات آل‌سعود نقش وزیر را به عهده دارد.
محبی درباره تفاوت‌های ایفای نقش كاراكترهای سیاسی نسبت به شخصیت‌های معمولی در نمایش‌های رادیویی، توضیح داد: شخصیت‌های سیاسی جزو خواص هستند و شخصیت‌های اجتماعی، عوام. وقتی قرار باشد شخصیت خاصی را بازی كنیم، اگر از قبل درباره آن شخصیت اطلاعات داشته باشیم، طبیعی است كه بهتر می‌توانیم به كاراكتر نزدیك شویم و نقش را دربیاوریم.
وی ادامه داد: همان‌طور كه تاكید كردم اگر شخصیت سیاسی مورد نظر را بشناسیم، حتما تكیه كلام هایش را پیدا می‌كنیم و بهتر در قالب آن فرو می‌رویم.
این بازیگر اشاره كرد: به عنوان نمونه ترامپ شخصیت شناخته‌شده‌ای در دنیاست و در شبكه‌های اجتماعی از فیزیك، تن صدا، تیپ و قیافه‌اش طنزهای با نمكی ساخته شده است. طبیعی است وقتی این نقش به من سپرده شود با كمی غلو می‌توانم یك كاریكاتور بانمك به مخاطب ارائه كنم، زیرا چنین شخصیت‌هایی، پزهای خاص خودشان را دارند.
هجو جاهلیت مدرن در كنار جاهلیت قبیلگی
رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیرشان با جمعی از شعرا، شاعران را به «منظومه‌سازی» از موضوعات و همچنین سرودن در رشته «هجو» از برخی مسائل عجیب دنیای امروز توصیه كردند و گفتند: پیامبر اكرم(ص) به یكی از شاعران از صحابه خود دستور دادند كه مشركان را هجو كند و امروز نیز مواردی همچون رقص شمشیر «جاهلیت مدرن» در كنار «جاهلیت قبیلگی» یا قرار گرفتن دولتی همچون عربستان سعودی در كمیسیون حقوق بشر سازمان ملل، مسائلی است كه بجد، جای هجو دارند.
فاطمه عودباشی- جام جم