21 تیرماه؛ روز حجاب و عفاف

به گزارش شبكه رادیویی ایران، رضاشاه در آغاز اجرای برنامه های ضداسلامی خود، دستور داد درشكه چی های مشهد و رفتگران تهران كلاه شاپو (كلاه تمام لبه فرنگی) بر سر گذارند. اجرای این برنامه از ابتدا خرداد 1314، علاوه بر شایعات مربوط به كشف حجاب، در مشهد تلاطمی ایجاد كرد. سرانجام آیت الله قمی پس از مشورت با تعدادی از رجال و روحانیان، برای جلوگیری از كشف حجاب و استفاده از كلاه شاپو، در 9 تیر 1314 به تهران سفر كرد.

محاصره محل اقامت ایشان در شهر ری از سوی حكومت، یكی از عوامل اصلی خشم و خروش مردم مشهد گردید و به كشتار بیرحمانه در مسجد گوهرشاد در 21 تیرماه انجامید. آیت الله قمی مدتی پس از این كشتار، به عتبات عالیات تبعید شد و مأموران شهربانی درصدد دستگیری دوستداران ایشان از جمله شیخ محمدتقی بهلول برآمدند. شیخ محمدتقی بهلول برای پیگیری اوضاع و جویا شدن از احوال شیخ قمی به مشهد رفته بود كه مأموران شهربانی، در پی مداخله زائران و خدام برای فراری دادن وی، او را در صحن كهنه زندانی كردند. ولی مردم در صحن جمع شدند و با حمله به مأموران، ایشان را آزاد كردند.

بهلول به مسجد گوهرشاد رفت و در آنجا به مبارزه خود ادامه داد. با اینكه شهربانی چندین بار وارد عمل شد و حكم متفرق شدن مردم را داد، نتیجه ای نگرفت تا اینكه به درخواست استاندار، فرمانده لكشر، مأموریت را به هنگ پیاده داد و آنها اطراف مسجد و حرم را محاصره كردند و تعداد زیادی از زوار (دو هزار نفر) را به قتل رساندند.

در دوران كشف حجاب، بسیاری از بانوان كه نمی خواستند بدون حجاب خارج شوند، در خانه ها ماندند و عده ای فقط شب ها رفت و آمد می كردند و در برخی خانه ها به ناچار حمام ساخته شد. كسانی هم كه امكانات بیشتری داشتند، فرار را بر قرار ترجیح دادند و ترك دیار كردند.