موج جریان سازی در رادیو ایران

در دوران تحول رسانه ملی، سه دسته راهبرد محتوایی، رویكردی و سازوكاری راهنمای عمل قرار گرفته است و در نهایت همه فرآیندهای تحولی باید به تحول در آنتن منجر شود.

سند تحول رسانه ملی در حوزه‌های محتوایی سیما و صدا، خبر، شبكه‌های استانی، فضای مجازی و شبكه‌های برون‌مرزی طراحی شده ‌است و دلیل تمركز این است كه سازمان صدا‌و‌سیما كارخانه تولید محتواست.

همه كارها در حوزه‌های پشتیبانی و صف، در نهایت باید آنتن را متحول كند.

كاظم دادشی قائم مقام رادیو ایران در پاسخ به این سئوال كه با توجه به سند تحول رادیو ایران چه راهبردهایی را دنبال می كند گفت: سند تحول سازمان اكنون به شكل سندی بالادستی در تمامی برنامه‌ریزی‌های شبكۀ رادیویی ایران مورد توجه جدی قرار می‌گیرد.
ما در رادیو ایران با نگاه به ابعاد تحول، شامل «تحول در رویكرد»، «تحول در محتوا» و «تحول در ساز و كار»، تلاش كرده‌ایم با در نظر گرفتن تمامی آسیب‌های هفت‌گانه‌ای كه در این سند به عنوان حلقه‌های مفقوده در فرآیند تولید پیام به آن‌ها اشاره شده، راهبردهای عملیاتی لازم را برای تحقق مفهوم تحول، طراحی و اجرا ‌كنیم.

وی ادامه داد: در طول این مسیر، نظام ارزیابی درون‌شبكه‌ای و نیز فرآیند تحلیل ارزیابی‌های برون‌شبكه‌ای كه به همت شورای نظارت بر سازمان و مركز نظارت و ارزیابی سازمان انجام می‌شود، به كمك می‌آیند تا میزان انطباق برنامه‌ها با برنامه‌ریزی‌های انجام شده و انتظارات سازمان مبتنی بر اجزاء سند تحول بررسی شود.

اتاق های فكر و اندیشه ورزی

داداشی بیان كرد: در وهلۀ اول، برخلاف مفهوم «ما قُصدَ لم یَقع و ما وَقع لم یُقصد»، كوشیده‌ایم برنامه‌ها را به آنچه مقصود است نزدیك كنیم؛ به این مفهوم كه طی یك نظارت درون‌گروهی، مدیران گروه‌های برنامه‌ساز ملزم به رصد برنامه‌ها و پایش میزان انطباق فرآیندی برنامه‌ها با طرح مصوب هستند و اگر برنامه‌ای نتواند خود را با آنچه به ویژه در نسبت با مؤلفه‌های سند تحول در طرح مصوب آمده است، هماهنگ و همراه كند، از جدول پخش حذف خواهد شد.

قائم مقام رادیو ایران درباره برنامه های اصلی و كمربندی توضیح داد: همزمان، به ویژه در مورد برنامه‌های اصلی و كمربندی جدول پخش، اتاق‌های فكر و اندیشه‌ورزی تشكیل می‌شود تا پشتوانۀ پژوهشی این دست از برنامه‌ها فراهم باشد و به گونه‌ای غنای محتوایی برنامه‌ها تضمین شود. وجود اتاق‌های فكر، زمانی كه به درستی محقق شود، به شكل شگفت‌انگیزی برنامه‌ها را به‌روز نگه می‌دارد و باعث می‌شود یك برنامه با نیازها و ضرورت‌های مخاطب هدف خود، لحظه به لحظه همخوان و هماهنگ باشد.


وی بیان می كند: واضح است كه اگر میان اجزای یك فرآیند هماهنگی و هم‌افزایی وجود نداشته باشد، نمی‌توان از آن فرآیند نتیجۀ خوبی گرفت. این مهم در مسیر تولید محتوا و آنجا كه پای مخاطبان و شنوندگان رادیو به میان می‌آید، اهمیت بسیار ویژه‌ای پیدا می‌كند. با علم به این مسألۀ حیاتی، تلاشمان در شبكۀ رادیویی ایران همواره بر این بوده است كه تحت فرماندهی مدیر شبكه و با نقش‌آفرینی همۀ مدیران در شبكه و در قالب شورای طرح و برنامه‌ریزی، هماهنگی بین اجزاء و اركان شبكه برای حركت به سمت یك هدف واحد و جریان‌سازی مؤثر صورت پذیرد.

داداشی تصریح كرد: باید توجه داشت كه جایگاه رادیو ایران در مقایسه با سایر شبكه‌های رادیویی به گونه‌ای است كه فهرست بلندبالایی از مأموریت‌های سازمانی و حاكمیتی را در پیش روی خود می‌بیند كه انتظار می‌رود هر یك را با بهترین كیفیت به سرانجام برساند و اگر نباشد یك فرماندهی واحد، تزاحم مأموریت‌ها شكلی از اعوجاج و بی‌نظمی را به دنبال خواهد داشت.

وی با بیان اینكه در روزگاری كه رسانه‌ها در شكل‌های مختلف و در رقابت با یكدیگر، در صدد جذب مخاطبان جدید هستند، عنوان كرد: ما در رادیو ایران به عنوان اصلی‌ترین و فراگیرترین رادیوی كشور، همواره بر آن بوده و هستیم كه با وجود تمامی فراز و نشیب‌ها در عرصۀ رقابت رسانه‌ای و در وضعیتی كه فضای مجازی و شبكه‌های اجتماعی به جدی‌ترین رقیب‌مان تبدیل شده‌اند، مرجعیت خود را حفظ كنیم و جایگاه خود را در مقام رسانۀ گرمی كه همواره در كوران اتفاقات و حوادث و در بزنگاه‌های مختلف، مورد توجه مخاطبان بوده، ارتقاء بخشیم.

قائم مقام رادیو ایران ایران اظهار كرد: رادیو برای جریان‌سازی در حوزه‌های گوناگون به این مرجعیت نیاز مبرم دارد؛ اگرچه از دیرباز، در موقعیت‌های سخت و دشوار و در بحران‌ها، بیش از هر زمان دیگر، رادیو مورد توجه آحاد مردم بوده است و حالا در عصر فراوانی و تنوع رسانه‌ها، حفظ این ارتباط دو سویه، امری دشوار و در عین حال، برای برنامه‌سازانی كه در خط مقدم قرار گرفته‌اند، بسیار انگیزاننده است. از جمله مفاهیمی كه متناسب با اقتضائات چنین آوردگاهی و در قالب‌های گوناگون به مخاطبان خود ارائۀ می‌كنیم، مفهوم و به تعبیری، مهارت سواد رسانه‌ای است كه قدرت تمییز بین محتواهای رنگارنگ و گاهی بسیار متضاد و متناقض را به مردم به عنوان مخاطبان اصلی رسانه‌ها می‌دهد.

مدیر رادیو ایران با تأكید بر نقش انكارناپذیر فضای مجازی و شبكه‌های اجتماعی آن جایی كه مردم در آن بیشتر حضور دارند، اهتمام ویژه‌ای بر تقویت كِیفی و كمّی حضور رادیو ایران و تولیدات رادیو ایران در این عرصه دارد.

مسئولیت خطیر تولید و عرضه محتوا

كاظم داداشی قائم مقام رادیو ایران می افزاید: رفت و برگشت بین خط قرمزها و خطوط سبز كار بسیار دشواری است كه ما در رادیو ایران بر این باوریم البته كه می‌شود و با چنین باوری، آگاهی‌های لازم را كسب و به‌روز می‌كنیم و در اختیار آن بخش از بدنۀ همكاران شبكۀ رادیویی ایران كه باید از جهات مختلف به چنین درك و باوری برسند، قرار م‌دهیم.

كسی كه در رادیو ایران مسئولیت خطیر تولید و عرضۀ محتوا را بر عهده دارد، می‌داند كه در چه نقطه‌ای ایستاده است. این سطح از درك و آگاهی، ناشی از ارتباط به‌سامانی است كه بین مدیریت شبكه با صف و ستاد وجود دارد. ما به خوبی می‌دانیم كه می‌توانیم.

داداشی تصریح می كند: معاونت صدا و تمامی شبكه‌های رادیویی، از جمله شبكۀ رادیویی ایران بدون تردید بخشی از یك «دانشگاه عمومی» هستند كه نامش سازمان صدا و سیماست.

نمی‌شود در صدا و سیما بود و این مفهوم را نادیده گرفت و یا فراموش كرد. در تعبیری متناظر، آنچه یك دانشگاه را در مقایسه با دیگری متمایز می‌كند، كیفیت آن دانشگاه و تمامی فعل و انفعالاتی است كه در محیط آن دانشگاه رخ می‌دهد.

شبكۀ رادیویی ایران همواره در این زمینه مسئولیتی سنگین را روی دوش خود حس كرده و می‌كند، به این معنی كه از گذشته تا به امروز، یكی از گزاره‌های مهم در باور مدیران و همكاران این شبكۀ رادیویی این است كه ما برای بهترین بودن، باید بهترین باشیم. غرض، اغراق و بزرگنمایی نیست؛ گذر از تمامی فراز و نشیب‌ها و بزنگاه‌ها طی همۀ این سال‌ها میسر نمی‌شد، مگر با چنین باور و اعتقادی.

حركت دائم

قائم مقام رادیو ایران می گوید: رادیو در نسبت با تلویزیون، مانند تئاتر است در نسبت با سینما. رادیو مثل تئاتر زنده و زاینده است و زاینده بودن با انحصارطلبی و تمامیت‌خواهی در تنافر است. رادیو اگر هنوز بالنده و پویاست، به خاطر آن است كه یكجانشین نیست و مدام در حركت است. این روح حاكم بر همه جای رادیو و از جمله خانوادۀ رادیو ایران است. ما در رادیو ایران با تمركز بر سیاست‌های ابلاغی و اسناد بالادستی از جمله سند تحول، ضمن توجه به همۀ ظرفیت‌ها در حوزۀ نیروی انسانی شبكه و با بهره‌گیری از منابع و امكانات موجود تلاش می‌كنیم رادیویی باشیم كه مخاطب و شنونده دارد.

وی در پایان توضیح می دهد: با عنایت به آنچه عرض شد و با توجه به ابعاد سه‌گانۀ تحول، در یك عملیات فشرده، همۀ برنامه‌های موجود در جدول پخش شبكه بازنگری شدند. به تعبیری می‌توان گفت برنامه‌ای در جدول پخش رادیو ایران نیست، مگر این كه به نوعی با سند تحول رسانۀ ملی همدما شده باشد. و اینكه همدمایی تا چه اندازه است، به مأموریت برنامه برمی‌گردد و به ظرفیتی كه برای قرار گرفتن در این فرآیند دارد. از سوی دیگر، تمام طرح‌های جدید اعم از روتین یا ویژه‌ كه به جدول پخش اضافه می‌شوند، ملزم است كه بیشترین تناسب را با سند تحول و محورهای تحولی آن داشته باشند. با این سبك و سیاق، آنچه در منظومۀ شكلی و محتوایی برنامه‌های شبكۀ رادیویی ایران رخ می‌دهد، در تناسب حداكثری با این سند قرار دارد.

یادآوری می‌كنم كه نظارت و ارزیابی درونزا، پیوست حركت برنامه‌ریزان و برنامه‌سازان شبكه است در مسیر تحقق الزامات سند تحول رسانۀ ملی.