هفته نامه صدا و سیما طعم شیرین‌زبان فارسی
گستره فرهنگی كشورِ باسابقه ایرآن‌كه از بزرگ‌ترین خاستگاه‌های تمدن و فرهنگ بشری بوده، مسئولان و عوامل رادیو ایران را بر آن داشت تا اقدام به طراحی و پخش برنامه «پارسی‌گویان» كنند كه هم‌اكنون پرآوازه شده است. این برنامه بخشی از منظومه‌ای است
این برنامه به گستره‌ی جهان فارسی می‌پردازد، جهانی كه امروزه بسی بزرگ‌تر از مرزهای جغرافیایی است و از شرق دور تا مرزهای آفریقا را دربرمی گیرد و فضای فرهنگی ایرانی را شكل می‌دهد.
برای آشنایی بیشتر با این برنامه و موضوعات آن‌كه هر هفته روزهای پنج‌شنبه ساعت 16:00 به كارشناسی مژگان نظری، گزارشگری نوید دانشفر و هماهنگی اكرم خیرخواه و بازپخش آن روزهای سه‌شنبه بعد از خبر ساعت 23:00 پخش می‌شود، با طراحان و برنامه‌سازان به گفتگو نشستیم.
«پارسی‌گویان» و معرفی آثار ایرانی در گستره جهان امروز
محمدجعفر محمد زاده، مدیر رادیو ایران
حجم آثار اندیشه‌ای، ادبی و هنری كه ایرانیان تولید كرده‌اند كم‌نظیر است و بازتاب این سعی باصفا و كوشش بی‌پایان وظیفه یكایك ایرانیان است. ایرانیان از دوران باستان از مؤلفان حكمت و اندیشه بوده‌اند و آثار حكمی و ادبی و علمی متعددی را به دنیا عرضه كرده‌اند. باآنكه بخش زیادی از این آثار در طول تاریخ نابودشده است اما آنچه باقی‌مانده نیز پر متفكران و هنرمندان جهانی تأثیر خود را نهاده و فیلسوفان و اندیشمندان بسیاری را می‌شناسیم كه از آثار این دوره تأثیر پذیرفته‌اند. تصویر جهان پس از مرگ و تألیف آثار ادبی در این زمینه كه قرن‌ها بعد در بین غربیان رواج یافته ابتدا در آثار باستانی و داستانی ایرانی بازتاب پیداكرده است. دوران پس از اسلام، دوران شكوفایی حكمی ادبی و هنری و علمی ایرانیان است و خالقان این دوره از شكوفایی علوم اسلامی، معمولاً ایرانی بوده‌اند و آثارشان علوم مختلف را پرورانده، بسط داده و به نقاط دیگر دنیا كشانده است. روی همین اصل طراحی برنامه «پارسی‌گویان» صورت پذیرفت تا هم از آثار گذشته بگوید و هم آثار ایرانی را در گستره جهان امروز شناسایی و معرفی كند. امروزه در فراخنایی بزرگ از جهان، از پاكستان و هندوستان و بنگلادش گرفته تا تبت و اوراسیا و بوسنی و فلسطین و تركیه و مصر، رد پای فرهنگ ایرانی و جهان فارسی وجود دارد و بر ماست در حد خویش در این برنامه برای بازتاب آن بكوشیم. خوشبختانه برنامه «پارسی‌گویان» طرفداران خودش را پیداكرده و سعی برنامه‌سازان بر ان است تا با رعایت ایجاز و هنروری بتوانند از این میراث كهن بهره ببرند.
برنامه‌ای فاخر و دارای ارزش ادبی
یدالله گودرزی مدیر گروه فرهنگ و ادب رادیو ایران درباره این برنامه گفت: خوشبختانه برنامه‌سازان آگاه و باسواد و علاقه‌مند به ادبیات فارسی این برنامه را تهیه می‌كنند. محمد اسماعیل‌پور تهیه‌كننده برنامه، برنامه‌ساز باذوق و هنرمندی است كه باحوصله و دقت زیادی بخش‌های مختلف را فراهم و هنرمندانه آن‌ها را پیرایش و تدوین می‌كند. متن برنامه هم سعی شده فاخر و دارای ارزش ادبی باشد.
وی افزود: گوینده خوش‌صدای این برنامه حسن همایی نیز اهل ذوق است و می‌كوشد درست‌ترین اجرا را داشته باشد. به همین خاطر این برنامه تقدیرها و جوایز متعددی را دریافت كرده است. در این برنامه سعی شده است از هم‌زبانان كشورهای مختلف استفاده شود. گزارشگر، كارشناس‌ها و بسیاری از مهمانان از فارسی‌زبانان غیر ایرانی هستند
گودرزی با اشاره به ویژگی‌های این برنامه گفت: دنیای زبان، دنیای بی‌كرانه‌ای است مخصوصاً زبان‌هایی مثل فارسی كه یك فرهنگ را پدید آورده‌اند. زبان فارسی مانند عربی، فرانسه و انگلیسی جزء ابر زبان‌هاست كه شامل دبیره ها و زبان‌هایی است كه غنای ادبی جهانی دارند، یك فرهنگ را پدید آورده‌اند و خود را فراتر از زبان در فضای جهانی مطرح كرده‌اند. در این زبان‌ها آثاری وجود دارند كه جامعه جهانی را تحت تأثیر قرار داده و خود را به‌عنوان «زبان مادر» مطرح كرده‌اند، یعنی زبان‌هایی كه طیف وسیعی از پدیده‌های تمدنی، ادبی و محصولاتشان زیرمجموعه آن‌ها قرار می‌گیرند.
مدیر گروه فرهنگ و ادب رادیو ایران با اشاره به تأثیر ادبیات فارسی در جهان گفت: این برنامه به موضوعات مختلفی درباره گستره زبان و ادبیات فارسی در جهان می‌پردازد و به مناسبت‌های ادبی در كشورهای مختلف كاملاً توجه می‌كند.
وی تصریح كرد: برنامه «پارسی‌گویان» تاكنون به مباحث بی‌شماری در حوزه فرهنگ و ادبیان فارسی پرداخته است. معرفی استادان غیر ایرانی زبان فارسی، واژه‌شناسی، زبان‌های زیرمجموعه زبان فارسی مثل بلوچی، پشتو، كردی، بلخی، سغدی، تاتی نیز از بخش‌های موردتوجه این برنامه بوده است. پارسی‌گویان همچنین به گستره شعر ایرانی ازجمله به شاعران پرشمار منطقه آران و قفقاز، شاعران پارسی‌گوی هند، شاعران پارسی گوی منطقه عراق پرداخته است.
لذت از زبان فارسی
حسن همایی با صدای متینش علاوه بر گویندگی شعر هم می‌گوید. او كه شاگرد حسین منزوی بوده است درباره اجرای این برنامه گفت: وقتی آثار فارسی‌زبانان را می‌خوانم عمیقاً لذت می‌برم چراكه خودشان انتخاب كرده‌اند تا با زبانی كه زبان شعر و ادب است سخن بگویند.
وی افزود: علاقه‌مندان به ادبیات فارسی و دانشجویان این رشته مهم‌ترین مخاطبان این برنامه هستند و من نیز خود را دانشجوی این رشته می‌دانم و هر بار كه حرف كارشناسی را در این برنامه می‌شنوم با فضایی تازه از گستره زبان فارسی آشنا می‌شوم.
دقت و انرژی مضاف در برنامه
اكرم خیرخواه در خصوص هماهنگی برنامه پارسی‌گویان می‌گوید: زبان مادری من فارسی ست، زبانی كه هویت ملی و دینی من هست، بنابراین خدمت در راستای ترویج و معرفی ظرفیت‌های ارزشمند این زبان، در پارسی‌گویان هم برایم لذت‌بخش و آموزنده است.
وی افزود: به دلیل تخصصی بون برنامه گاهی دشواری‌هایی برای هماهنگی و برنامه‌ریزی با خبرگان و اساتید و فرهیختگان عرصه‌ی فرهنگ و ادب فارسی در داخل و خارج از كشور به وجود می‌آید؛ اما برای من ذات ارزشمند بودن خدمتم برای مخاطبان مهم بوده است. در پارسی‌گویان هم مانند سایر برنامه‌ها، نگاهم به ایجاد بهترین دستاورد از تمامی داشته‌های موجود در آن مقطع زمان در برنامه است تا با انجام باكیفیت مصاحبه‌ها، رضایت كارشناسان و مخاطبان حاصل شود و البته اثری مؤثر هم به یادگار بماند.
*****************