این روزها خنداندن مردم سخت شده است
گزارشی از پشت صحنه برنامه «صبح جمعه با شما»
رادیو دریا در 25 خرداد سال 1351 در شهر چالوس راه اندازی شد. هدف از راه اندازی این رادیو راهنمایی مسافران تابستانی شمال ایران و ارائه اطلاعات آب و هوایی، وضعیت جاده، نشانی مراكز اقامتی، تفریحی و درمانی برای ایشان و همچنین پخش موسیقی و برنامه های تفریحی برای آنها بود.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، برنامههای این رادیو متوقف شد و پس از چند سال و در تابستان سال 64 تیمی با سرپرستی احمد شیشهگران دوباره رادیو دریا را در چالوس راه اندازی كردند. این گروه وظیفه داشتند با تولید برنامههای شاد، فضای مفرحی را برای مسافران شمال كشور فراهم كنند. عملكرد خوب این گروه برنامهساز منجر شد تا در اواخر سال 64 كه گروه ورزش و تفریحات در رادیو ایران شكل گرفت، به صورت جدیتری به چنین برنامههایی توجه شود و از بهار 65 نطفه برنامه «صبح جمعه با شما» به این شكل بسته شد.البته این برنامه قبل از طراحی جدید با رویكردی اجتماعی به روی آنتن میرفت اما شنونده جدی نداشت.
حجت: این روزها خنداندن مردم سخت شده است/ محبی: دچار خودسانسوری شدهایم
در قالب جدید برنامه، حیدر صارمی (گوینده معروف برنامه جانی دالر) و مهین فردنوا اجرای برنامه را برعهده داشتند. برنامه «صبح جمعه با شما» در روزهای سخت و پر بحران جنگ تحمیلی همچنان از صبح تا حوالی ظهر روزهای جمعه روی آنتن میرفت و هر روز بیشتر از پیش گل میكرد. تا اینكه در راستای بهتر شدن برنامه و از سال 67 زنده یاد «منوچهر نوذری» به برنامه دعوت شد. او كه در حوزه هنر دوبله فعالیت میكرد، هنرمندانی را از واحد دوبلاژ با خود همراه كرد كه از جمله آنها میتوان به زنده یاد فرهنگ مهرپرور، مقبلی، منوچهر والیزاده، حسین عرفانی، شهلا ناظریان و ... اشاره كرد.
در سالهایی كه برنامه «صبح جمعه باشما» روی آنتن میرفت، كاراكترهای معروفی نظیر آمیز عبدالطمع، ملون، دست و دلباز، كارمند كوچولو و ... خلق شدند.هنرمندان بسیاری در این برنامه حضور متفاوتی را تجربه كردند. اما در آن مقطع وقفهای در تولید برنامه ایجاد شد كه منجر به تعطیلی همیشگی این برنامه شد.بعد از آن نیز تیم دیگری با سرپرستی «داریوش كاردان» برنامه دیگری را آغاز كردند كه هیچ وقت نتوانست جای این برنامه رادیویی را پر كند.سال 78 و تقسیم گروه تولید «صبح جمعه با شما» به 2 گروه، باعث شد بعد از سالها احمد شیشهگران و سعید توكل از هم جدا شوند.
برنامه «صبح جمعه با شما» برای همیشه در رادیو ایران تعطیل شد و سعید توكل نیز با بخشی از هنرمندان به همراه برنامه «قند و نمك» كه مشابه برنامه «صبح جمعه با شما» بود، به رادیو تهران كوچ كرد. اما با آمدن مدیران جدید به رسانه ملی، درخواست ها از گروه جمعه ایرانی تغییر كرد و درنهایت منجر به جدایی هنرمندان جمعه ایرانی از رادیو شد. و سپس برنامۀ رادیو جمعه جایگزین این برنامه شد. نهایتا اردیبهشت 1397 صبح جمعه با شما دوباره احیا شد و حالا مدتی است كه این برنامه هر جمعه روانه آنتن می شود.
«صبح جمعه با شما» در ایام نوروز هر روز ساعت 9 صبح روی آنتن رفت و همین بهانه ای شد تا به پشت صحنه آن سری بزنیم و ببینیم این برنامه پر شور و حال صبحگاهی چگونه ساخته و پخش می شود.
صدای ما را از استودیو شماره 8 می شنوید
برای حضور در پشت صحنه برنامه صبح جمعه با شما باید به استودیو شماره 8 ساختمان شهدای رادیو برویم. جمعی از هنرمندان به كارگردانی ساجد قدوسیان مشغول ضبط نمایش ها و طنز آهنگ های نوروزی هستند. در استودیو همه ماسك زده اند و تلاش شده فاصله ها رعایت شود. نوبت هر هنرمند كه می شود، پشت میكروفون می رود. اصغر سمسار زاده، عباس محبی، شوكت حجت از جمله هنرمندانی هستند كه امروز آمده اند و هر كدام به ترتیب نقشی كه دارند پشت میكروفون جا می گیرند و خنده را میهمان لب ها می كنند.
همان طور كه گفته شد، برنامه صبح جمعه با شما پس از وقفه ای چند ساله به آنتن بازگشت. این بار كارگردانی كار به یك جوان سپرده شده است. قدوسیان درباره پذیرفتن این كار گفت: ساخت این برنامه همیشه سخت بوده است. ولی در دل همین سختی ها شیرینی هایی اتفاق میافتد. برای مسابقات ورزشی اینگونه عنوان می شود كه حفظ قهرمانی از خود قهرمان شدن سخت تر است اما برای صبح جمعه با شما هم همینطور است. چون برنامه شناخته شدهای بوده و مردم نسبت به این برنامه حس نوستالژیك دارند، طبیعتا حفظ این برنامه دشواریهای خاص خودش را در حوزههای مختلف دارد. بخشی از این دشواری حفظ مخاطبان است، بخشی به روز بودن است و بخشی چیدمان هنرمندان برنامه است. این سختیها وجود دارد و در این سالها با این سختی ها دست و پنجه نرم كردیم تا بتوانیم این فضا را حفظ كنیم.
حجت: این روزها خنداندن مردم سخت شده است/ محبی: دچار خودسانسوری شدهایم
وی همچنین درباره جذب مخاطب جوان در كنار پیشكسوتان و هنرمندان به نامی كه در این برنامه بودند، توضیح داد: بعد از وقفهای كه در ساخت برنامه ایجاد شده بود، دوباره برگرداندن این عزیزان واقعا كار سادهای نبود، سعی كردم از جوانهای تئاتری ـ رادیویی هم استفاده كنم تا نسل جدیدی از برنامه را بتوانیم بسازیم. ما خوراك محتوایی مان را از مخاطب میگیریم. معمولا پیامك های بسیاری در زمان پخش برنامه داریم كه در خیلی از آنها مردم به ما سفارش میدهند به موضوعات مد نظرشان بپردازیم. مثلا اینكه نان گران شده یا آسفالت فلان منطقه خراب است. نمیگذاریم هیچ خبری در هیچ هفتهای از دستمان در برود و سعی می كنیم در 150 دقیقه برنامه به همه اتفاقاتی كه در هفته گذشته افتاده هرچند كوتاه حتما بپردازیم تا مخاطبمان را راضی نگه داریم.
قدوسیان درباره برنامه های نوروزی نیز گفت: امسال هم در برنامه تدارك گسترده ای دیدیم و نمایشها و طنزآهنگهای متعددی تولید كردیم. ضمن اینكه هر روز چند نفر از هنرمندان برنامه در كنار مجری برنامه نسیم رفیعی بودند و خوشبختانه بازخوردهای بسیار خوبی گرفتیم. از دیگر بخشهایی كه امسال به برنامه اضافه شد، گفتگو با نزدیكان هنرمندان برنامه و شیوه زندگی ایشان است كه میتواند جذابیتهای خاص خود را برای مخاطبان داشته باشد.
شوكت حجت: این روزها خنداندن مردم سخت شده است
از جمله كسانی كه در برنامه حضور دارند، شوكت حجت، صدا پیشه و گوینده رادیو است. او كه مخاطبان صدایش را با كاراكترهای قدسی خانم، شوكت و غیره میشناسند، ضمن تبریك به مناسبت سال جدید عنوان داشت:در نوروز 1400 به طور روزانه برنامه داشتیم. البته این روزها ساخت برنامه طنز و خنداندن مخاطب به دلیل شرایط اقتصادی كشور بسیار سخت است و مردم بسیار گرفتار فعالیتهای كاری هستند. با این وجود هنوز رادیو مخاطبهای خود را دارد و رادیو هنوز در همان محلهای كار همچنان روشن است و اگر خندهای به لب مخاطب آورده شود، رسالت خود را انجام داده است.
گوینده رادیو با اشاره به وضعیت كرونایی اظهارداشت: امسال نسبت به سالهای قبل اوضاع كمی تغییر كرده، شرایط بیماری بهتر شده و فرصت برای استفاده از محیط های خلوت طبیعی برای مردم مهیاست. این روزها از هوای خوب بهاری استفاده كنید، نفس بكشید و كمتر به بیماری فكر كنید.
رفیعی؛ از صداپیشگی به جای تربچه تا ننه كتی و اطلاعات فروشگاه!
همان طور كه گفته شد ضبط برنامه ادامه دارد. پخش موسیقی های فاصله شاد و افكت خنده حضار از جمله بخش هایی است كه در بین اجرای هنرمندان شنیده می شود. فرصت گفت و گو در زمان بین ضبط ها امكان پذیر است و فرانك رفیعی تاری، مدیر دوبلاژ و دوبلور، از جمله كسانی است كه درباره نقش هایش توضیح می دهد.
او در این باره گفت: تربچه، فروشگاه و ننه كتی جزو نقشهایی هستند كه ایفا كردم. در فروشگاه باید جای خانمی صحبت كنم كه اطلاعات فروشگاه است. در این فروشگاه عدهای برای خرید شب عید آمدهاند اما وقتی میخواهند خریدشان را انجام دهند، میبینند كه قیمتها چند برابر شده است. آنها فكر میكردند كه در تخفیفات خرید میكنند ولی متوجه میشوند تخفیفی در كار نبوده و با وجود اینكه وسایل زیادی برداشته بودند، مجبور شدند با همان قیمت خرید كنند و سال خود را با هرآنچه كه موجبات شادی را فراهم میكند شروع میكنند.
وی ادامه داد: نقش تربچه، این شخصیت با وجود اینكه بچه بامزهای و كوچكی است اما آنقدر دانا است كه خودش تدابیری اتخاذ كرده كه بتواند فروش آجیل و وسایل مورد نیاز عید را انجام دهد تا بتواند برای خود یك تلفن همراه بخرد. یعنی این بچه میخواهد برای آیندهاش تصمیمگیری كند و آیندهنگر است. ننه كتی هم لباسهای خود را جمعآوری میكند تا به یك مستحق بدهد و این كار خیلی به او انرژی میدهد.
تیموری: موسیقی در رادیو نیازمند توجه و حمایت است
همان طور كه می دانیم بخش زیادی از درآمدن طنزهای رادیویی بر عهده موسیقی است. صبح جمعه با شما هم از این قاعده مستثنی نیست. آهنگساز و سرپرست گروه موسیقی این برنامه، مجتبی تیموری است. او درباره موسیقی این برنامه گفت: سالهاست كه به صورت بداهه نوازی و بدون تمرین كارها ضبط میشود كه همه اینها نشأت گرفته از 30 سال تجربه كاری ماست. این سبك كار به راحتی توسط هركسی قابل اجرا نیست. ما نوازندههایی داریم كه همه سازهای بادی را مینوازند یا نوازندههایی كه به چند ساز مسلط هستند و جایگاه استادی دارند.
تیموری ادامه می دهد: با وجود این سابقه كاری متاسفانه ارزش به موسیقی طنز داده نمیشود.سالها در این حوزه زحمت كشیدیم اما به این حوزه توجهای نمیشود. موسیقی حتی در بخشهای مختلف جشنوارهها دیده نمیشود در حالی كه برای افكت بخش مجزا داریم. فعالان این حوزه نیازمند توجه و حمایت هستند.
محبی: كمی دچار خودسانسوری شده ایم
عباس محبی نیز از جمله چهره های شناخته شده برنامه است. او روی صندلی تماشاچی ها نشسته و مشغول تمرین متن است. فرصتی دست میدهد تا با او همكلام شویم. او درباره تفاوت برنامه های امسال با سال های قبل گفت: هر ساله روند كار به این شكل بود كه برای ضبط برنامههای نوروزی مهمان زیاد داشتیم و از حوزههای مختلف سینما، تئاتر و موسیقی مهمانهای زیادی داشتیم. امسال به دلیل مشكلات اقتصادی این اتفاق رخ نداده است اما امیدواریم در برنامه پخش زنده و با انرژی و بداههگویی همكاران فضای نوروزی كار درآید.
حجت: این روزها خنداندن مردم سخت شده است/ محبی: دچار خودسانسوری شدهایم
او با اشاره به نفوذ برنامههای طنز رادیو تاكید كرد: ما سعی می كنیم كه برنامه شاد باشد اما سعی ما تنها كارگر نیست. ابتدای امر نوشتهها تاثیرگذار هستند اما حال جامعه هم در تاثیرگذاری برنامههای طنز مهم است. همچنین در چند سال گذشته مطرح شدن موضوعی مانند «طنز فاخر» باعث شده كه ما و نویسندهها كمی دچار خودسانسوری شویم. با احترام به موضوع فاخر بودن اگر اینقدر اصرار داشته باشیم كه در تیپ، متن و كاراكتر خودمان را جمع كنیم تا كار فاخر باشد، قانون طنز كه همان شكستن حصارهاست رخ نمیدهد. البته این موضوع مهم است كه به سمت ابتذال نرویم اما ادبیاتی كه ما همیشه در صدا و سیما استفاده میكنیم نباید به سمتی برود كه برای فاخر بودن، دیگر منجر به خندیدن مخاطب نشود و شنونده موج را عوض كند.
عباس محبی درباره اجرا نكردن برخی موضوعات بداهه ادامه می دهد: من در تمام سالهایی كه فعالیت میكنم به عنوان بداهه پرداز شناخته شدم. به هر حال همیشه این موضوع باعث شده كه سر ضبط برنامه و پخش زنده كم دستم برای بداهه پردازی بسته است.